Historia szkoły

 

Trhistoria_szkolyadycyjnie już 1 września rozpoczął się kolejny rok szkolny, warto przy tej okazji przedstawić największą placówkę oświatową na terenie Żuław Wiślanych, Zespół Szkół Nr 2 w Nowym Dworze Gdańskim.

 

LATA 60-te

Zaczęło się wszystko od słowa, a raczej od idei rzuconej jako hasło podczas obrad Komisji Oświaty i Kultury Powiatowej Rady Narodowej, wiosną 1962 roku. Hasłem tym była myśl utworzenia w Nowym Dworze Gdańskim średniej szkoły zawodowej.

Dnia 14 czerwca 1962 roku Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Nowym Dworze Gd. uchwałą nr 79/XVII/62 powołało do życia Zasadniczą Szkołę Mechanizacji Rolnictwa. Nazajutrz rozpoczęto rekrutację – zgłosiło się 78 kandydatów, a radni dalej zabiegali u władz oświatowych o pełną realizację zamierzeń. Ówczesne Kuratorium w Gdańsku dopiero 16 października wydaje Akt Erekcyjny, a formalne powołanie szkoły nastąpiło 25 października1962 roku Zarządzeniem Ministra Oświaty nr S21-11/107/62. Nie czekano na formalności i 1 września 1962 roku rozpoczęło naukę 75 uczniów w dwóch klasach. Była to tylko ogromna wiara i garstka zapaleńców, którzy chcieli tworzyć szkołę i Ci, którzy chcieli być jej uczniami. Ten pierwszy rok życia szkoły był symbolem siły mieszkańców Nowego Dworu Gdańskiego. Zespół Szkół Mechanizacji Rolnictwa pierwszą siedzibę znalazł w budynku Liceum Ogólnokształcącego, tu otrzymano jedno pomieszczenie, które stanowiło jednocześnie sekretariat, gabinet dyrektora i pokój nauczycielski, a klaso-pracownie wypożyczono korzystając również z gościny w pobliskiej Szkole Podstawowej (obecnej Szkole Podstawowej Nr 1).

Twórcą i pierwszym dyrektorem był Józef Brandt, a w tych trudnych początkach pierwszymi nauczycielami byli: Zygmunt Krasuski, K. Miłosz, W.  Solarska, Szponderski, A. Ilukiewicz, Baranowski, S. Polkowski, J. Maliszewski, Walenty Buczek, Tołdowski. Niestety kroniki, które przetrwały nie zachowały często nawet inicjałów imienia tych pierwszych. Zajęcia praktyczne odbywały się w ówczesnym Państwowym Ośrodku Maszynowym, a promocję do klasy drugiej po pierwszym roku otrzymało 63 uczniów. Sierpień 1963 roku to początek nowego etapu szkoły, po prologu roku 1962/63 właśnie w sierpniu 1963r. ZSMR otrzymuje swój lokal, aż 6 pomieszczeń piwnicznych w Szkole Podstawowej Nr 2. Nikt wówczas nie przewidywał, że w tym miejscu, w piwnicach, szkoła będzie trwać aż 10 lat. Tutaj też zatrudniono pierwszych etatowych nauczycieli: dyrektor Józef Brandt, Franciszek Nowak i Edward Kasprowicz. Od 1 września 1963 roku Tomasz Borysiak zostaje kierownikiem warsztatów szkolnych, które składają się z jednego pomieszczenia zamienionego w salę ćwiczeń oraz kącików wydzielonych dla szkoły na halach fabrycznych Państwowego Ośrodka Maszynowego i Zakładów Metalowych, gdzie realizowano praktyczną naukę zawodu. Szkole brakuje wszystkiego, ale posiada bardzo dużo, bo pełne oddanie swoich nauczycieli, którzy od początku nie żałują swego wysiłku i serca przy tworzeniu szkoły. 20 listopada 1963r. w Dniu Nauczyciela, nauczyciele na własnych barkach rozładowują transport maszyn i urządzeń zdobytych dzięki ich wytrwałości. Są też niepowodzenia. Rekrutacja do szkoły nie jest zadowalająca, jest duży ubytek uczniów – ich rezygnacja z dalszej nauki. Nie powiodły się zabiegi o utrzymanie budynku po byłym Sądzie (Szkoła Podstawowa).

W 1964r. dzięki uzyskaniu funduszy, rozpoczęto budowę warsztatów szkolnych. Dumnie to brzmiało, a w rzeczywistości chodziło o stworzenie przy POM–ie tylko odrębnych pomieszczeń dla uczniów umieszczonych w baraku. Pomoc władzy i POM–u, który stał się zakładem opiekuńczym oraz ofiarna praca uczniów doprowadziły do stworzenia własnych warsztatów szkolnych. Początek 1965 r. to narodziny nowej tradycji szkoły, pierwszy rocznik urządza sobie studniówkę. Nadmierne opady śniegu stwarzające problemy w dotarciu do szkoły, uatrakcyjniły tę historyczną imprezę. Czerwiec 1965 r. to pierwsza promocja 40 uczniów, wśród których najlepszym zostaje Kazimierz Jasiewicz z klasy III a. Z początkiem roku szkolnego 1965/66 kierownikiem warsztatów szkolnych już w nowym obiekcie przy POM–ie zostaje dotychczasowy nauczyciel – założyciel szkoły Walenty Buczek. Ten wspaniały człowiek stanie się historią i symbolem szkoły, już jako emeryt wspomaga swą pracą Zespół Szkół. W kwietniu 1966r. szkoła przeżywa swą pierwszą wizytę z Kuratorium. Niestety kroniki milczą na temat oceny jaką uzyskała szkoła, musiała być zadowalająca, gdyż od 1 września 1966 pod tą samą dyrekcją uruchomiono Zasadniczą Szkołę Zawodową. Jest to szkoła dla pracowników młodocianych uczących się w wielu specjalności, a odbywających praktykę w zakładach rzemieślniczych. Choć długo nikt nie określał tego, że był to zaczyn pod przyszły Zespół Szkół.

W skromnych warunkach piwnic Szkoły Podstawowej Nr 2, wieczorami zagościła jako odrębna jednostka organizacyjna Szkoła Przysposobienia Rolniczego. Wokół ZSMR nieśmiało i skromnie skupiały się inne szkoły. Od 1 lutego 1968r. rusza nietypowa szkoła wielozawodowa z feriami letnimi, a od września obok już istniejących, dodatkowo klasa Ochotniczego Hufca Pracy. Można śmiało powiedzieć, że tworzy się Zespół Szkół, kształcący w wielu zawodach i odpowiadający jednocześnie na potrzeby środowiska. Rok 1968 rozniecał promienie radości, nad nowymi obiektami - już własnymi - rozpoczęły się prace przygotowawcze. Uzyskano lokalizację, która była zgodna z ówczesnymi planami urbanistycznymi miasta. Szkoła ma sąsiadować z POM-em i znaleźć się na rogatkach Nowego Dworu. Wśród uczniów i nauczycieli mąci to radość, a przygotowanie planów i ich zatwierdzenie do realizacji to ogromny osobisty wkład samych nauczycieli, którzy wydeptywali ścieżki w gabinetach i urzędach w Gdańsku. Stanie się tradycją szkoły, że sami pracownicy każde dzieło tworzenia biorą w swoje ręce i czynią z niemożliwych możliwe. Już w styczniu 1969r. rozpoczęło się planowanie terenu pod nową szkołę. Niezbyt właściwa lokalizacja, niesolidne wykonawstwo przedsiębiorstwa budowlanego z Elbląga, tworzą drogę ciernistą dla realizacji obiektu. Znowu samozaparcie uczniów i pracowników szkoły, którzy musieli poprawiać lub zastępować (fachowców) w dziale budowy. Pod czujnym i troskliwym okiem nauczycieli i uczniów, z błota żuławskiego pola wyrastać poczęły obiekty przyszłego Zespołu Szkół.

LATA 70-te

I nastały chwile, kiedy można było porzucić gościnne, choć niewygodne piwnice i przejść do widnych i przestronnych pomieszczeń, jak się wówczas wydawało. Obiekt był imponujący: budynek z salą gimnastyczną i pomieszczeniami gospodarczymi. Trzykondygnacyjny budynek internatu stanie się ze względu na swą przestronność trochę kłopotliwy. Warsztaty szkolne, odrębny budynek o przestronnych halach produkcyjnych i magazynach. W skład nowej szkoły wchodziła także potężna kotłownia, która stanie się w latach późniejszych utrapieniem. Nikt nie chciał czekać dłużej i przeprowadzkę rozpoczęto już w maju 1973 roku, a oficjalne przekazanie obiektu i otwarcie nowego roku szkolnego nastąpiło 3 września 1973r. Było bardzo wiele do zrobienia. Już we własnych budynkach następuje przekształcenie się ZSMR w Zespół Szkół Zawodowych. Od samego początku obdarowano szkołę "sublokatorem", którym jest do dnia dzisiejszego Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla dzieci z opóźnionym rozwojem umysłowym. Zagospodarowanie nowej siedziby i sprawy bieżące, odrzuciły na plan dalszy spisywanie kronik, stąd lata siedemdziesiąte ujęte fragmentarycznie. W roku 1976 poprzez połączenie OSW i ZSZ powstaje Zespół Szkół, jednostka oświatowa niespotykana często, gdyż łączy dwa typy szkolnictwa: zawodowego i specjalnego. Nie było to zbyt szczęśliwe małżeństwo i po 10 latach uległo rozwiązaniu na dwie jednostki, ale Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nadal jest sublokatorem Zespołu Szkół.

W roku szkolnym 77/78 rozpoczynają działalność: Liceum Rolnicze i Wieczorowe Technikum Mechanizacji Rolnictwa, pierwsze w historii szkoły na poziomie maturalnym. Mimo obiecujących perspektyw nad Zespołem Szkół zbierają się czarne chmury. Dają znać o sobie błędy w planowaniu i wykonaniu budowy, szkoła staje się też miejscem walki politycznej. Władze nowo powstałego województwa elbląskiego nie rozumieją specyfiki regionu, miasta, lekceważą potrzeby szkoły, dochodzi do kompromitujących działań administracyjnych, co doprowadza do odejścia z Zespołu Szkół współtwórców i pierwszego dyrektora szkoły Józefa Brandta, w czerwcu 1979 roku. Nowego dyrektora, jak to bywa w zwyczaju, "przywieziono" w teczce. W maju 1980r. kolejne wydarzenie historyczne w szkole: pierwsza matura. Pierwszymi którzy dostąpili tego zaszczytu byli uczniowie Wieczorowego Technikum Mechanizacji Rolnictwa, w większości absolwenci z pierwszych lat istnienia ZSMR. Debiutowali także nauczyciele. Wynik zadowolił wszystkich. Życie w kraju nabiera tempa.

LATA 80-te

Zbliża się "gorące" lato 1980 roku. Szkoła też przeżywa wstrząsy wewnętrzne. Nowy dyrektor Adam Jabłoński, przybył z dalekich Prabut nie potrafi nawiązać kontaktu i rozwiązać podstawowych problemów szkoły. Konieczny jest kapitalny remont centralnego ogrzewania, pogłębiają się konflikty międzyludzkie. Wszystko to doprowadza do tego, że pod koniec sierpnia 1980r. w Zespole Szkół powstaje pierwszy w regionie Komitet Zakładowy NSZZ Solidarność. Nowy dyrektor nie sprostał zadaniu i w ostatnich dniach października 1980 r., u progu nowego roku szkolnego porzuca w tajemnicy szkołę. Nauczyciele dowiadują się po dwóch tygodniach. Władze oświaty z Elbląga, które z taką pompą wprowadziły nowego dyrektora, milczały. W związku z brakiem kandydatów, Zespół Szkół od 1 listopada funkcjonuje bez dyrektora. Właśnie w tym okresie krystalizuje się trzon kadry, który w poczuciu odpowiedzialności realizuje w bardzo trudnych warunkach program szkoły. W maju 1981r pierwsza w historii szkoły matura w Liceum Rolniczym. W lipcu 1981 r., po konsultacjach ze związkami zawodowymi, dyrektorem zostaje Henryk Madej z Elbląga. Osoba zupełnie obca dla większości pracowników. Wybuch stanu wojennego zastaje Zespół Szkół w dość opłakanym stanie bałaganu organizacyjnego i całkowicie niesprawnego systemu grzewczego. Okazało się, że potężna kotłownia, która tylko w 1/3 swojej mocy służyła szkole była zbyt dużym obciążeniem. Mimo licznych trudności i represji, które doświadcza Zespół Szkół, w tym osławioną kompleksową kontrolę Inspekcji Wojskowej, dyrektor doprowadza do realizacji remontu kapitalnego centralnego ogrzewania. Następują zmiany organizacyjne - kotłownię przejmuje POM, który wówczas był potężnym i największym zakładem  Nowego Dworu Gdańskiego. Poprawa warunków pracy, stosunków międzyludzkich i uspokojenia, wpłynęły na pomyślną realizację zadań przez Zespół Szkół, udowadniając tym samym swoją siłę i rangę. Z braku kandydatów śmiercią naturalną zginęło Liceum Rolnicze i Wieczorowe Technikum Mechanizacji Rolnictwa, również mniej uczniów zgłaszało się do klas zawodowych, ale było to zjawisko powszechne w połowie lat osiemdziesiątych. Ze szkoły odchodzą oddani jej ludzie, często nie z własnej woli. W pierwszych dniach stanu wojennego na zasłużoną emeryturę wysłany zostaje Walenty Buczek. 18 czerwca 1986r. umiera nagle Stefan Frydrychowicz – nauczyciel o wielkim sercu. 15 maja 1987r. umiera dyrektor Henryk Madej, który w najtrudniejszym okresie 1981-87 potrafił doprowadzić do pełnej integracji Zespołu Szkół. Nagła śmierć przerwała pracę organizacyjną, ale to czego dokonał stało się krokiem naprzód. Realizując jakoby testament dyrektora dokładnie w tym samym czasie grupa nauczycieli rozpoczęła batalię o utworzenie pięcioletniego technikum dla chłopców. Po wielu trudach uzyskano zgodę na powstanie Technikum Mechanizacji Rolnictwa, a pierwsza klasa rozpoczęła naukę w roku szkolnym 88/89. Mimo niezaprzeczalnych sukcesów Zespół Szkół Nr 1 jest postrzegany jako szkoła o niepokornych pracownikach. Prawdopodobnie stąd wzięła się kolejna przerwa w obsadzie stanowiska dyrektora. Dnia 1 grudnia 1987r. funkcję dyrektora obejmuje Stanisław Kowieski.

LATA 90-te

W roku 1990 r. wśród nauczycieli Zespołu zrodziła się inicjatywa uruchomienia klasy o zupełnie nowym profilu. Tak powstała grupa, która przystąpiła do pracy nad autorskim programem nauczania w Technikum Obsługi Turystycznej na bazie szkoły podstawowej. Przystępując do działania, kilkunastu nauczycieli opracowało programy poszczególnych przedmiotów i w pierwszych dniach czerwca 1991r. Ministerstwo Edukacji Narodowej zgodziło się na utworzenie pierwszej klasy . 1 września 1991r. Zespół Szkół Nr 1 powiększa się o Technikum Obsługi Turystycznej. Po trzydziestu latach, od skromnej Zasadniczej Szkoły Mechanizacji Rolnictwa z dwiema klasami, placówka przekształciła się w Zespół Szkół, w skład którego wchodzą: Technikum Mechanizacji Rolnictwa, Technikum Obsługi Turystycznej, Średnie Studium Zawodowe (kształcące w ok. 40 różnych specjalnościach) i Zasadnicza Szkoła Zawodowa. Jeżeli do tego dodamy, że Zespół posiada własne warsztaty i internat, łącznie 30 oddziałów ok. 1000 uczniów, to tą placówkę można uznać za największe centrum kształcenia na Żuławach.

WIEK XXI

Od 2000 r. w związku z reformą szkolnictwa przeprowadzoną w całym kraju Liceum Ogólnokształcące w Nowym Dworze Gdańskim przekształca się w Zespół Szkół Nr 1, a nasza szkoła  otrzymuje w swej nazwie numer 2 - Zespół Szkół Nr 2 w Nowym Dworze Gdańskim.