Żydowskie Motywy - relacja z pokazów pofestiwalowych

W dniach 25 – 27 stycznia 2013 roku Zespół Szkół nr 2 w Nowym Dworze Gdańskim wraz z Żuławskim Parkiem Historycznym i Klubem Nowodworskim był organizatorem pokazów pofestiwalowych 8. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego „Żydowskie Motywy”. Festiwal ten to jedna z najciekawszych inicjatyw promujących kulturę żydowską w Polsce. Wyświetlane w warszawskim Kinie Muranów filmy od lat przyciągają rzesze widzów nie tylko zainteresowanych tematyką żydowską, ale również pasjonatów dobrego kina.

 
W trakcie pokazów w Nowym Dworze Gdańskim można było obejrzeć dwanaście filmów i wysłuchać czterech wystąpień dotyczących kultury i historii Żydów polskich. Referaty przygotowane zostały przez nauczycieli Zespołu Szkół nr 2 ( mgr Iwonę Świgoń i mgr Łukasza Kępskiego) oraz dr Danutę Drywę z Muzeum Stutthof w Sztutowie. Pokazy odbywały się w wyjątkowym czasie, albowiem 25 stycznia przypadała 68 rocznica „Marszu śmierci” z KL Stutthof; natomiast 27 stycznia obchodzi się Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu.

 
Wiele miejsca tym dwóm datom poświęciła w swoim wystąpieniu otwierająca pokazy Dyrektor Zespołu Szkół nr 2 mgr Wioletta Przyborowska. Mówiła o wielowiekowej obecności starozakonnych na ziemiach polskich, ich wkładzie w historię i kulturę naszego kraju.  Zwrócono również uwagę na wielowiekową kogzystencję w Polsce różnych nacji i wyznań. Koegzystencję tak tragicznie przerwaną przez II wojnę światową i Holokaust. Pani Dyrektor zaznaczyła także rolę byłego hitlerowskiego obozu koncentracyjnego Stutthof jako miejsca pamięci o tych tragicznych wydarzeniach. Miejsca, które znajduje się w naszym najbliższym sąsiedztwie. Słowa te nabrały szczególnego wydźwięku w rocznicę pierwszego „Marszu śmierci”. Pamięć ofiar wydarzeń  stycznia 1945 r. została uczczona przez zgromadzone na sali kilkadziesiąt osób minutą ciszy, po czym zaproszono gości na pierwszy film Rachunek Szczęścia. Dokument w reżyserii Ireneusza Dobrowolskiego opowiada historię Stelli Czajkowskiej, byłej więźniarki hitlerowskich obozów Auschwitz – Birkenau oraz Stutthof. To opowieść jednej z tych, której cudem udało się przeżyć tragiczne wydarzenia ewakuacji więźniów z KL Stutthof w początkach 1945 r.  Film ten stanowił wprowadzenie do bloku tematycznego Holokaust – Ocaleni – Pamięć. Oprócz niego w pierwszym dniu pokazów w Żuławskim Parku Historycznym można było obejrzeć również film poświęcony wojennym przeżyciom  Yorama  Grossa, jednego z pionierów australijskiego kina animowanego, twórcy postaci Bystrego Billa i  smoka Tabalugi. Duże zainteresowanie wzbudził także dokument w reżyserii Natana Grossa Nasze dzieci, będący jednym z pierwszych obrazów poruszających kwestie najmłodszych ofiar Zagłady. Była to również doskonała możliwość do usłyszenia nieobecnego już na polskich ulicach języka jidisz, którym jeszcze przed II wojną światową posługiwało się blisko 10 % populacji naszego kraju. Pierwszy dzień pokazów pofestiwalowych zamknął film Obietnica. Warto zaznaczyć, iż wszystkie z wyświetlanych filmów opatrzone zostały wprowadzeniem merytorycznym, które specjalnie na potrzeby spotkań w Nowym Dworze Gdańskim przygotowali uczniowie z Zespołu Szkół nr 2.

 
W trakcie drugiego dnia  Żydowskich Motywów dominowały zagadnienia związane z współczesną kulturą i tożsamością żydowską. Zgromadzeni na sali goście mogli wysłuchać dwóch referatów. Pierwszy autorstwa mgr Łukasza Kępskiego poruszał kwestie wielowiekowej obecności starozakonnych na ziemiach polskich i ich sytuację prawną oraz relacje z chrześcijanami. Drugi wykład, którego prelegentką była wicedyrektor Zespołu Szkół nr 2 mgr Iwona Świgoń został w całości poświęcony motywowi Żyda w literaturze polskiej. Zgromadzona na sali publiczność zobaczyła w tym dniu pięć filmów. Na szczególną uwagę zasługują niewątpliwie dwa spośród nich. Lawnswood Gardens będący wywiadem z jednym z najwybitniejszych humanistów naszych czasów, prof. Zygmuntem Baumanem. Film ten to podróż w świat stworzonej przez profesora koncepcji Nowoczesności i Zagłady. The Socalled Movie to natomiast spotkanie z Joshem Dolginem – muzykiem, iluzjonistą, filmowcem, który dzięki piosence You Are Never Alone stał się jednym z symboli nowoczesnej kultury żydowskiej. W swej twórczości łączy on tradycyjne brzmienie muzyki klezmerskiej z muzyką funky i hip hopem. Drugi dzień pokazów pofestiwalowych 8. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Żydowskie Motywy zamknął film Moja Australia.

 
27 stycznia to Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Specjalnie na ten dzień uczniowie i nauczyciele z Zespół Szkół nr 2 przygotowali  film poświęcony zamordowanym przez nazistów 6 milionom Żydów. W jego skład weszły archiwalne zdjęcia pochodzące ze zbiorów m.in. Instytutu Yad Vashem, Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie oraz Bundesarchiv w Berlinie. Po filmie minutą ciszy uczczono pamięć pomordowanych.

 
Podobnie jak miało to miejsce w pierwszym dniu pokazów, także w ostatnim filmy były wyświetlane w bloku tematycznym Holokaust – Ocaleni – Pamięć. Poprzedziło je jednakże wystąpienie  dr Danuty Drywy, która wygłosiła referat poświęcony losom Żydów w KL Stutthof.  Po wykładzie osoby zebrane na sali po raz drugi obejrzały film Rachunek szczęścia, opowiadający historię życia byłej więźniarki tegoż obozu. W trakcie ostatniego dnia można było również zobaczyć film poświęcony Alinie Margolis – Edelman, żonie jednego z przywódców Powstania w Getcie Warszawskim. Pokazy pofestiwalowe zamknął film Między kroplami deszczu, który jest zapisem wspomnień ocalałych z Zagłady krakowskich Żydów.

 
W trakcie trzech dni pokazów pofestiwalowych 8. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Żydowskie Motywy wzięło w nim udział ponad 150 osób.  Na ceremonii otwarcia obecni byli  Przewodniczący Rady Powiatu Nowodworskiego p. Zbigniew Ptak oraz Burmistrz Gminy Nowy Dwór Gdański p. Jacek Michalski. Nie zabrakło również uczniów i nauczycieli z Zespołu Szkół nr 2 i innych placówek oświatowych z naszego powiatu oraz mieszkańców Nowego Dworu Gdańskiego.

 
Szczególne słowa podziękowania należą się tym, bez których pomocy i zaangażowania impreza ta nie doszłaby do skutku. Mowa tu o uczniach z Zespołu Szkół  nr 2, a w szczególności o:  Krystianie  Krajewskim z klasy I Technikum Informatycznego, Małgorzacie Loryś i Patrycji Szramce z klasy II Technikum Obsługi Turystycznej, Rafale Bukowskiem i Pawle Zamrzyckim z klasy IV Technikum Informatycznego oraz Karolinie Milewskiej i Tomaszu Kuzyk z klasy IV Technikum Obsługi Turystycznej.  Wszyscy oni pracowali pod opieką merytoryczną nauczycieli: Marii Sobczyk i Łukasza Kępskiego.